Kieswijzers zijn handige hulpmiddelen voor degenen die weinig idee hebben van de voorkeuren van partijen bij politieke conflicten. De resultaten geven op zijn minst enig idee over de mate waarin jouw voorkeuren overeenkomen met die van partijen. Het is natuurlijk het beste om daarbij een aantal kieswijzers te vergelijken, zoals de Stemwijzer en de EUProfiler/Kieskompas. Bij de EUProfiler krijg je uiteindelijk een soort kaartje te zien waar jouw positie in het politieke landschap staat ingekleurd, althans het politieke landschap zoals de makers van de EUProfiler denken dat het er uit ziet.
Bij de Stemwijzer krijg je de mate van overeenstemming te zien. Echter, uit de antwoorden die de partijen hebben gegeven op de stellingen kun je ook een soort politiek landschap maken, wat ook wel een politieke ruimte wordt genoemd. Hierbij staan partijen die vaak het zelfde antwoord geven op stellingen dicht bij elkaar en partijen die vaak een ander antwoord geven ver van elkaar. Als je dit doet voor de Stemwijzer, krijg je zoiets als dit:
Dit plaatje is gemaakt met W-Nominate, een programma dat normaal gesproken wordt gebruikt om stemgedrag in parlementen te analyseren. Omdat de stellingen van de Stemwijzer ook een soort 'stemmingen' zijn, werkt dat ook hier erg goed. Dit is een plaatje met twee dimensies, maar je kunt ook een eendimensionale ruimte maken - in dit geval krijg je dan een lijn met partijen die bijna gelijk loopt aan de X-as van bovenstaande figuur (van Newropeans naar PVV).
Opvallend is dat de antwoorden van partijen een soort combinatie zijn van de tegenstelling tussen 'links' en 'rechts', maar ook 'pro-europees' en 'anti-europees'. De PVV is zowel 'rechts' als 'anti-europees' en is dus het meest extreem. De SP is weliswaar links, maar ook 'anti-europees' en staat dus ergens midden-boven. Zij lijken qua antwoorden dus soms op de PVV (tegen Europa), maar vaak ook op GroenLinks en D66 (voor Milieu en Sociale samenwerking). De CU/SGP staan op de X-as op dezelfde positie als de SP, maar op de Y-as verschillend. Ook zij zijn euro-kritisch, maar ze hebben daarnaast regelmatig dezelfde standpunten als de rechtse partijen VVD, PVV en CDA. Opvallend is dat VVD en CDA erg dicht bij elkaar staan en ook redelijk dicht bij de PVV. Het CDA dat van oudsher pro-Europees is - en dat in de campagne ook nu nog redelijk naar voren laat komen- staat in de Stemwijzer dus even dicht bij de anti-Europese PVV als het pro-Europese D66. De meest pro-Europese partijen zijn hier D66, GL, Newropeans en De Groenen.
Een model als dit betekent niet dat de politieke ruimte er 'echt' zo uit ziet. Het is een weergave van de onderliggende patronen van de antwoorden van partijen op de stellingen van de Stemwijzer. Die patronen zijn soms opvallend. Dat kan ook komen door de selectie van stellingen door kieswijzer. In de Stemwijzer komen namelijk relatief veel pro/anti-Europa stellingen voor, terwijl het Europees Parlement daar nou juist weinig over te zeggen heeft. Het EP houdt zich vooral bezig met hóe Europa de bevoegdheden die het heeft invult. Het advies blijft dan ook: laat je op verschillende manieren informeren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten