Pages

woensdag 28 december 2011

Electorale winnaars en verliezers 2011

Het politieke landschap wordt vaak beschreven in termen van winnaars en verliezers. Peilingen spelen daarin een centrale rol: al hun problemen ten spijt, de onderzoeken van Maurice de Hond en Synovate geven een indicatie van de populariteit van politieke partijen. Deze trends spelen vervolgens een belangrijke rol in de perceptie van het succes van de partijen. De kritiek op Cohen zou waarschijnlijk wegebben als de peilingen voor de PvdA wél gunstig zouden zijn, terwijl Roemers positieve imago natuurlijk wordt geholpen door de goede score van de SP in de peilingen.

Wie waren nu eigenlijk de winnaars en verliezers in 2011? Een vergelijking van de peilingen van eind dit jaar met die van eind 2010.

Winnaars
De SP is ongetwijfeld de grootste winnaar van 2011. Volgens het 'Pooling of polls' model dat de cijfers van Synovate en Maurice de Hond/Peil.nl combineert, kreeg de SP eind 2010 nog maar 16 zetels in de peilingen, terwijl de partij nu op 23 staat. Opvallend is wel dat De Hond veel meer zetels toekent aan de SP (28 zetels) dan de Politieke Barometer van Synovate (18 zetels). Zoals meestal het geval is, zijn de trends in de peilingen van De Hond veel sterker de zien dan in die van Synovate. Hoe het ook zij: in beide peilingen wint de SP.

D66 is de tweede winnaar van 2011. De partij stond eind 2010 al op winst in vergelijking met de Tweede Kamerverkiezingen van juni in dat jaar (13 zetels, +3), maar ze wist deze winst dit jaar te vergroten (nu tussen de 15 en 18 zetels, waarschijnlijk 16). Ook D66 doet het beter bij de peilingen van Maurice De Hond/Peil.nl dan in die van Synovate, maar wederom geldt: bij beide peilingbureaus is er sprake van een toename.

De derde winnaar, de Partij voor de Dieren, wint alleen bij Synovate: van 2 zetels in 2010 naar 3 zetels eind dit jaar. Die winst pakte de partij overigens al begin dit jaar, in de periode dat het Kunduz-besluit en de verkiezingen voor de Provinciale Staten speelden. Daarna bleef de partij redelijk stabiel.
Peilingen voor de vijf grootste partijen
De figuur geeft de verwachte percentages voor elke partij met 95% Bayesiaans betrouwbaarheidsinterval, tijdens de verkiezingen (meest lichte balk), een jaar geleden (middelste balk) en op basis van de meest recente gegevens (meest donkere balk). Onder de figuur staan de bijbehorende zetelaantallen; in het zwart staat de meeste waarschijnlijke verwachting, in het grijs staan de hoogste en laagste verwachting (95% vertrouwen). De sterretjes geven aan dat het verschil tussen de meest recente peiling en de betreffende balk statistisch significant is.
Verliezers
Grootste verliezer in 2011 is het CDA, dat van 17 naar 13 zetels zakt in het 'Pooling the polls' model. De afname geldt voor zowel Synovate als Maurice de Hond. De partij verloor vooral na de Provinciale Statenverkiezingen en opnieuw na de Algemene Beschouwingen in september. De terugval is momenteel gestopt, maar 13 zetels blijft een angstwekkend laag getal voor de partij die in 2006 nog de premier mocht leveren.

Voor GroenLinks was 2011 een slecht jaar. Rondom de militaire civiele missie naar Kunduz verloor de partij sterk. Daarna herstelde GroenLinks licht, maar door de affaire-Peters ging het opnieuw mis. Pas in de laatste paar maanden herstelde de partij enigszins en staat ze nu op 8 zetels, nog altijd 3 minder dan vorig jaar.

De VVD stond eind 2010 nog op 36 zetels, maar moet er nu 3 inleveren. Dat zou nog steeds een verbetering betekenen ten opzichte van het verkiezingsresultaat in juni 2010, maar de senior regeringspartij verliest toch iets van haar glans. Hoewel de goedlachse premier zich nog relatief gemakkelijk door lastige dossiers weet te worstelen, moest de Tweede Kamerfractie toch een aantal gevoelige klappen incasseren (bijv. weigerambtenaren, 130 km/u toch niet meteen overal). Het verlies is overigens niet dramatisch: eind 2010 stond de partij op een hoogtepunt, ze zakte het afgelopen jaar slechts een klein beetje weg. 

Peilingen voor de kleinere partijen
Zie toelichting bij vorige figuur

Stabiel
De PVV was in het afgelopen jaar, afgaande op de peilingen, electoraal stabiel. Ze had 25 zetels en houdt die. Dat is een kleine, niet-significante, verbetering ten opzichte van de laatste verkiezingen. Het gaat dus absoluut niet slecht met de PVV, maar veel vooruitgang zit er ook niet in. In het voorjaar zakte de partij zelfs een beetje weg, maar ze herstelde dat snel.

De PvdA verloor in 2010 snel terrein, maar wist in 2011 te stabiliseren rond de 21 zetels. Ze wist te 'pieken' rondom de Provinciale Statenverkiezingen, waardoor de sociaal-democraten nu de op een na grootste fractie in de Senaat vormen. Negen zetels verlies ten opzichte van de Tweede Kamer blijft echter een magere score.

De kleine Christelijke partijen en 50+ blijven stabiel op 5 zetels voor de ChristenUnie, 2 voor de SGP en één voor 50+.

Conclusie
De winnaars van 2011 zitten allemaal in de oppositie: SP, D66 en PvdD. De gedoogcoalitie als geheel zakt dan ook weg in 2011 en staat nu op 46% van de stemmen, ten opzichte van ruim 51% eind 2010. Gezien de omvangrijke bezuinigingen die het kabinet wil doorvoeren is dat verlies niet overigens niet bijzonder groot. Na de presentatie van de begroting verloor de coalitie echter redelijk stevig. Het komende jaar, met nog meer bezuinigingen en waarschijnlijk nog een grote portie Eurocrisis, zal daarom ook in electorale termen bijzonder boeiend worden.

Meer cijfers zijn te vinden op peiling.tomlouwerse.nl

Geen opmerkingen:

Een reactie posten