De zorgvuldige manier waarop GroenLinks naar eigen zeggen de lijsttrekker wil aanwijzen, wordt de laatste week in rap tempo ingehaald door de realiteit. De wens om de lijsttrekkerskandidaten drie weken lang geheim te houden bleek irreëel en op de geslotenheid van de procedure werd kritiek geuit. Toch is de manier waarop de kandidatuur van Dibi wordt weggezet als ‘dolkstoot in de rug’ en ‘interne strijd’ overdreven. Integendeel, vanuit democratisch perspectief moet deze worden toegejuicht. De conclusie van NRC-redacteur Thijs Niemantsverdriet dat een lijstrekkersstrijd waarschijnlijk zal uitmonden in moddergooien en een verdeeld GroenLinks, is voorbarig.
De ervaring met directe lijsttrekkersverkiezingen zijn verdeeld. Aan de ene kant was er de strijd bij de PvdA in 2002 en 2012 die zorgde voor enthousiasme en betrokkenheid bij de partij. Aan de andere kant was er de bittere strijd in de VVD tussen Mark Rutte en Rita Verdonk. Die laatste campagne legde een duidelijke verdeeldheid over de koers bloot, maar ook de negatieve campagnevoering bij de VVD zal het imago van de partij hebben geschaad. Het is maar zeer de vraag of de programmatische inzichten bij GroenLinks ook zozeer verschillen – van een ruk naar links onder Sap is, in ieder geval in het parlementair stemgedrag, geen sprake. En als Dibi zo graag toenadering tot D66 wil, zoals het NRC beweert, dan kan hij Sap het Lenteakkoord toch moeilijk verwijten. Er is tussen Dibi en Sap eerder een verschil van inzicht over de thema’s waarop GroenLinks zich moet profileren. Dat onderwerp past prima binnen de debatcultuur die GroenLinks zo graag wil koesteren
Cruciaal verschil tussen de situatie binnen GroenLinks en eerdere lijsttrekkersverkiezingen binnen politieke partijen is het feit dat een zittende fractievoorzitter wordt uitgedaagd. In eerdere lijstrekkersreferendums was de zittende leider afgetreden (Melkert, Van Aartsen, Dittrich, Cohen) en zocht men een nieuwe leider. Nu wordt bij GroenLinks de zittende fractievoorzitter uitgedaagd. Toch is dit niet geheel nieuw. Bij de verkiezing van een lijsttrekker voor het Europees parlement in 2004 riep het Congres Kathalijne Buitenweg op om zich kandidaat te stellen naast Joost Lagendijk. Men wilde iets te kiezen hebben. Buitenweg won en vormde vijf jaar lang een uitstekende fractie met Lagendijk, die zich grootmoedig als tweede op de lijst liet plaatsen. In datzelfde jaar werd ook de fractievoorzitter van de PvdA, Max van de Berg, uitgedaagd bij een lijsttrekkersverkiezing. Hij won met overmacht en bevestigde zijn positie. De PvdA won bij die verkiezingen een zetel en behaalde een stemmenpercentage waar Samsom van zou dromen (23,6%).
Een partij als GroenLinks mag blij zijn dat er een keuze is. Maar al te vaak worden leden alleen gehoord als de zittende leider zelf beslist om op te stappen. Bij democratie hoort niet alleen dat je iemand kiest; cruciaal is de mogelijkheid om iemand weg te sturen. Als leden nu liever Dibi dan Sap aan het roer hebben, kunnen ze daarvoor kiezen. Als Sap wint bevestigt dat haar leiderschap. Net als Samsom en de nieuwe CDA-lijsttrekker kan ze dan buigen op een vers mandaat van haar leden. De crux is dat GroenLinks snel met een positieve campagne kan beginnen. Dat levert debat en enthousiasme op in de partij. Uiteindelijk is dat niet alleen goed voor de (partij)democratie, maar ook voor GroenLinks.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten