Beperkte groei ledenaantallen partijen in verkiezingsjaar 2012

Uit de rapportage van de ledenaantallen van de Nederlandse politieke partijen door het DNPP blijkt dat de ledenaantallen van alle partijen gezamenlijk beperkt groeiden in 2012. De grootste winst boekten 50+, D66 en de SGP, terwijl vooral VVD en GroenLinks leden verloren. Het volledige persbericht staat op de site van het DNPP; ik beperk me tot een drietal observaties.

1. Voor een verkiezingsjaar is de ledengroei beperkt
Ledenaantallen ontwikkelen zich in verkiezingsjaren altijd gunstiger dan daarbuiten: er is dan immers veel aandacht voor politiek in de media en het belang van politieke meningsverschillen staat op de voorgrond. In het afgelopen kalenderjaar boekten de partijen gezamenlijk 1,2% ledenwinst. Dat is een wat mager resultaat vergeleken met eerdere verkiezingsjaren, toen de groei 4% (2010), 5% (2006), 1,6% (2003) en 6,8% (2002) bedroeg. Wel winst, maar beperkt dus.

2. De grote drie verliezen nog steeds
De ‘grote drie’ partijen CDA, PvdA en VVD verloren vorig jaar in totaal 2,4% van hun leden, terwijl de overige partijen bij elkaar 4,8% meer leden kregen. De kleintjes zijn nu met ongeveer 165 duizend leden groter dan de grote drie partijen (met 150 duizend leden). Dit past in het beeld van een versnipperd politiek landschap.

3. Partijleden verscheuren niet massaal hun lidmaatschapskaarten
Als partijen in zwaar weer zitten, zal dat over het algemeen hun ledenaantallen geen goed doen. GroenLinks verliest voor de tweede jaar op rij leden. Op 1 januari 2010 had de partij nog bijna 27,5 duizend leden, nu iets minder dan 24 duizend. Dat is een stevig verlies (6 tot 7% per jaar), maar beperkt vergeleken met de exodus aan kiezers. De VVD, die in de peilingen van 25% naar 15% duikelde (-40%) na bekendmaking van het coalitieakkoord, verloor over 2012 netto 7,5% van haar leden. Partijleden blijken dus behoorlijk loyaal.